Mythe

Waarom werd Sisi een ikoon?

Keizerin Elisabeth van Oostenrijk
Keizerin Elisabeth hield erg van zwart-witte kleding. Op de foto is haar slanke taille, van 50 cm, goed te zien. Haar taille benadrukte ze dan ook vaak met een gordel, zoals hier ook te zien is.

Hoe werd Elisabeth eigenlijk door haar tijdgenoten gezien? Waarom werd ze een ikoon?
Historische krantenberichten laten heel duidelijk zien, dat Elisabeth tijdens haar leven niet de geliefde bejubelde mooie keizerin was die voorpagina’s vulde. Feit is, dat er over Elisabeth, die zich zeer vroeg van haar publiekelijke rol als keizerin onttrok en in de laatste jaren zelden in Wenen vertoefde,  ook maar zelden bericht werd. Men wist maar weinig van het leven van de keizerin. Men zag haar maar zelden bij publiekelijke gebeurtenissen en verklaarde haar teruggetrokkenheid met haar ziekelijke gezondheidstoestand. Aangezien de kranten binnen de monarchie bovendien onder strenge censuur lagen, wanneer het om het keizershuis ging, was openlijke kritiek nauwelijks mogelijk.
Keizer Franz Joseph nam hier verreweg de belangrijkste rol in: De ‘goede oude keizer’ was in de harten van de bevolking verankerd, hij kreeg alle sympathie. Dat liet ook de publieke reakties na de dood van de keizerin, in wie het medeleven vooral de keizer betrof, die na de dood van de troonvolger een nieuwe zware beproeving te verwerken had.

In aristocratische kringen liet met de duidelijker zien dat men de keizerin afwees vanwege haar desinteresse in haar functie als keizerin monarchistische taken te vervullen in plaats van haar persoonlijke interesses op de voorgrond te zetten. De situatie veranderde abrupt, toen men na de tragische moord op de keizerin zich meer begon te interesseren voor de geschiedenis van de jonge schuchtere prinses die plotseling keizerin werd. En zich als vrijheidslievende persoonlijkheid alleen aan het strenge hiërarchische ceremoniële hof kon schikken, door zich te ontwikkelen als wonderschone en zelfbewuste vrouw, die uit de gouden kooi ontsnapt en haar eigen onafhankelijke leven begint te leven. En die desondanks zeer ongelukkig was en tragisch om het leven kwam. Zo werd Elisabeth postuum tot een vereerde, onbaatzuchtige en goede keizerin gemaakt. De kritiek over haar persoonlijkheid, haar egoïsme en egomanie, werd volledig buiten beschouwing gelaten en daarmee werd een verkeerd beeld doorgegeven.

Had men zich ten tijde van Elisabeth’s leven maar weinig interesse voor de teruggetrokken en ‘zeldzame’ keizerin getoond, werden al snel na haar dood de mogelijkheden tot commercialisering van de ongelukkige mooie keizerin die tragisch om het leven kwam, benut. Al snel werden talrijke gedenkfoto’s en -munten alsook andere memorabilia, die aan de keizerin herinnerden, verspreid. Op kenmerkende wijze werden,  bij gebrek aan recente portretten van de keizerin, door fotomontages en geretoucheerde fotos, een fantasiefiguur gecreëerd, die nog maar weinig met Elisabeth van doen hadden. De laatste atelierfoto van Elisabeth, toen ze begin 30 was,  gemaakt door Ludwig Angerer in 1868/69, werd hiervoor gebruikt. Door middel van retoucheren werd Elisabeth verouderd, kleding en kapsel werden aan de mode aangepast. En klaar was het beeld van de keizerin, die nooit zo bestaan had.

Tegelijkertijd kwamen in de jaren 1920 de eerste vervolgverhalen over keizerin Elisabeth op de markt. Deze romans schepten de basis voor alle latere verhalen over de keizerin. Voor het eerst werd over het romantische liefdeshuwelijk verteld, die het tenminste van de kant van Elisabeth nooit zo ervaren had. Voor de eerste keer werd Elisabeth als bejubelde en door haar volk geliefde keizerin voorgesteld, wat ook niet met de feiten overeen kwam.  Desondanks, of juist vanwege, was het vervolgverhaal over keizerin Elisabeth, een groot succes en inspireerde enige jaren later Ernst Decsey en Gustav Holm tot het blijspel ‘Sissys Brautfahrt’. Dit blijspel diende als voorbeeld voor Ernst en Hubert Marischka tot de opera ‘Sissy’, dat in 1932 voor het eerst op de planken kwam. Ongeveer 20 jaar later maakte Ernst Marischka de film, die Romy Schneider beroemd zou maken in rol van de verrukkelijke ‘Sissi’.

Bron: Sisi. Mythos und Warheit; Katrin Unterreiner

Abonneer
Laat het weten als er
guest

3 Reacties
Inline feedbacks
Bekijk alle reacties
sophie
Gast
sophie
26 januari 2018 17:04

leuke site maar geen antwoord op de vraag die er boven stond. jammer

bella
Gast
bella
26 januari 2018 17:05
Antwoord aan  sophie

ja vind ik ook